Er zijn verschillende wetten die de rechten van cliënten beschermen bij de uitvoering van dwang in de zorg. Afhankelijk van de doelgroep waar de cliënt toe behoort, geldt een bepaalde wet. Een zorgaanbieder biedt dus maatwerk om te voldoen aan de wet die van toepassing is.

Er zijn twee belangrijke wetten die gaan over dwang in de zorg: de Wet verplichte ggz (Wvvgz) en de Wet zorg en dwang (Wzd). De Wvvgz regelt de rechten van mensen met psychische stoornissen, bij verplichte zorg in de ggz. De Wzd regelt rechten van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met psychogeriatrische aandoeningen (zoals dementie), die onvrijwillige zorg krijgen. Verder regelt de Wzd onvrijwillige opnamen van mensen.